FİGÜR

Resim sanatında figür kavramı, geniş ve kapsamlı bir konu olmasından dolayı başlı başına bir çalışma alanı olmuştur.

Tarihte resim sanatının gelişim evreleri boyunca yaşanan bütün değişimler, resimde figür betimlemelerine de yansımıştır.

Betimlenen figürlerde bazen, bire bir var olanı yorumlayan bazen de modelin sahip olduğu niteliklerinde ötesinde, sanatçının kendi duygu ve düşüncesinden yaptığı katkılar görülmüştür.

Ancak bazen de sanatçının, insan figürlerini, duygusal veya ruhsal nitelikleri önemsenmeyecek cansız birer nesne olarak ele aldıkları da görülmüştür.

Figür, tarihsel süreç içerisinde sanatçılar tarafından vazgeçilmez, işlevsel bir form olarak kullanıla gelmiştir.

Bu bağlamda resim sanatına birçok olanak sağlamaktadır.

Bunlardan bazıları; form zenginliği nedeniyle öğretici özelliği vardır.

İnsan yüzü kişinin içinde bulunduğu her türlü ruh halini yansıttığı, toplumsal sınıfı simgelediği, insanın düşsel yanını ortaya çıkaran bir anlatım aracı olarak çeşitli şekillerle betimlendiği ve estetik yanı ortaya çıkardığı için kullanılmıştır.

Figürün sunduğu böyle olanaklar nedeniyle sanat tarihi boyunca, sanatçılara konu olmuş, olmaya da devam etmektedir.

Figürün kısa sürede temel duyguları harekete geçirerek uzun süreli etki yaratması, insanın psikolojik boyutlarını öne çıkaran anlatımcı bir ifade aracı olması gibi nedenlerden dolayı, geniş kapsamlı olanaklar sunacağına olan inançla bu çalışmanın da konusu olmuştur.

Kısacası figür, resimsel bir öğe ve ifade biçimi olduğu için yapılan çalışmalarda tercih edilmiştir.  

Sözen’e göre figür:

“Resim ve heykel sanatlarında betimlenmiş, doğada rastlanan ya da düşsel her tür varlık ve nesnenin genel adı”

olarak ele alırken bir başka kaynakta figürden şöyle bahsedilmiştir:

“Görsel sanatlarda betimlenen doğal ya da düşsel varlıklar”

dar anlamında insan figürü olarak tanımlamıştır.

Figüratif resim;

“Bir varlığı, bir nesneyi, bir sahneyi çizgiler ve renklerle temsil eden bir resimdir. Ressam tarafından düşünülüp gerçekleştirilen bir resim, soyut resim olarak ortaya konulmuş olsa bile, eğer seyirci, resimsel imge ile dış dünyanın nesneleri arasında bir ilişki kurup, figürasyonu ortaya çıkarırsa bu bir figüratif resimdir”.

Yukarıdaki tariflerden, içinde insan figürü bulunan resme figüratif resim denilebileceği gibi, bir objeyi, manzarayı, günlük yaşamdan bir sahneyi vb…  gösteren bir yapıt da figüratiftir denilebilir.

Figür, ilk çağlardan beri resim sanatında sıkça kullanılan bir öğe olarak ortaya çıkmaktadır. Çağlar boyu doğal durumunun dışında tanrı, bitki, soyut ve fantastik gibi çeşitli formlara dönüştürülmüştür.