FORM / BİÇİM / ŞEKİL

abstract minimalist concrete architecture
Photo by Sébastien Mariaux on Pexels.com

İki Boyut-Üç Boyut Kavramı Eni ve boyu olan yüzeyler iki boyutludur. Örneğin; kare, dikdörtgen, daire, üçgen iki boyutludur. Gerçek olan, bir mekânda yer alan her nesne üç boyutludur ve hacme sahiptir. Eni, boyu ve yüksekliği vardır. Örneğin; küp, dikdörtgenler prizması, küre, üçgen prizma üç boyutludur. Nesnelerin kendisi üç boyutlu, gölgeleri iki boyutludur

Form

Form; eni, boyu ve derinliği olan, mekânda yer alan üç boyutlu gerçek nesneler için kullanılan ifadedir. Her nesnenin bir formu vardır. Form iki boyutlu yüzeyde açık-koyu ile hacimlendirilerek ifade bulur.

Form Nedir?

  • Genel anlamı: Bir bütünün karakteristik tüm özelliklerini taşıyan genel görünüştür.
  • Sanatta: Bir nesnenin veya kavramın üç boyutlu olarak algılanan dış görünüşü, hacmi ve kütlesi ile ilgilidir. Form, bir nesnenin işlevini, anlamını ve estetik değerini belirleyen önemli bir unsurdur.
  • Örnekler: Bir heykelin formu, bir binanın formu, bir doğal manzaradaki bir tepe veya kayanın formu.

Şekil

Şekil, nesnelerin iki boyutlu hâli olup dış hatlarının ifadesidir. Bir yüzeyi diğer yüzeyden ayırır. Her form bir şekle sahiptir. Çizgisel (çizgilerle oluşturulmuş) ya da lekesel (tek ton değeri kullanılarak ifade edilmiş) olabilir. Algılanması için bir zemin şarttır.

Şekil Nedir?

  • Formun iki boyutlu karşılığıdır.
  • Resim, grafik tasarım gibi alanlarda daha sık kullanılır.
  • Bir nesnenin dış hatları, konturları ve yüzey özellikleri ile ilgilidir.
  • Örnekler: Bir dairenin şekli, bir karenin şekli, bir yıldızın şekli.

Biçim

Canlı ve cansız varlıkların tüm karakteristik özelliklerinin nokta-çizgi, leke, açık-koyu, doku, renk gibi ögelerle ifade edilmiş hâline biçim denir. Biçim doğadaki varlıkların bir anlık almış oldukları şeklin ve formun ifadesidir. Biçim nesnelerin formunun soyut veya somut ifadesi olabilir. Hiçbir nesnenin şekline bağlı kalmadan tamamen hayal gücüne dayalı olarak ortaya çıkmış soyut bir biçim olarak da karşımıza çıkabilir. İki boyutlu ya da üç boyutlu olabilir.

Biçim Nedir?

  • Formun Türkçesi olarak kabul edilir.
  • Daha çok sanat ve tasarım alanında kullanılır.
  • Formun daha spesifik bir alt kümesi olarak düşünülebilir.
  • Örnekler: Bir dairenin biçimi, bir küpün biçimi, bir yaprağın biçimi.

Temel sanat eğitiminde bazen biçim kavramı yerine iki boyutlu biçimler için şekil, üç boyutlu biçimler için ise form ifadeleri kullanılır. Form / biçim ya da şekiller; doğal-yapay, sert-yumuşak, soyut-somut, statik-dinamik, simetrik-asimetrik gibi farklı görünümlerde olurlar.

Form, Biçim ve Şekil Arasındaki İlişki

  • Üçü de bir nesnenin görsel özelliklerini tanımlar.
  • Form, en kapsayıcı terimdir ve üç boyutlu bir algıya işaret eder.
  • Biçim, form ile aynı anlama gelir ancak daha çok sanat ve tasarım alanında kullanılır.
  • Şekil, form ve biçimin iki boyutlu karşılığıdır.

Bu kavramların daha iyi anlaşılması için farklı sanat eserlerini, tasarımları ve mimari yapıları inceleyebilirsiniz.

Bu konuyla ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz, “görsel sanatlar”, “tasarım” ve “mimari” gibi anahtar kelimelerle arama yapabilirsiniz.

Başka sorularınız olursa çekinmeden sorabilirsiniz.

Not: Bu açıklamalar genel bir çerçeve sunmaktadır. Her bir kavram, farklı disiplinlerde ve bağlamlarda daha spesifik anlamlara sahip olabilir.

Ek olarak:

  • Form, aynı zamanda bir nesnenin işlevini ve anlamını da belirleyebilir. Örneğin, bir sandalye oturma işlevi gören bir forma sahiptir.
  • Biçim, bir nesnenin estetik değerini de etkileyebilir. Örneğin, yuvarlak biçimler genellikle daha yumuşak ve davetkar olarak algılanırken, keskin köşeli biçimler daha güçlü ve kararlı bir izlenim bırakabilir.
  • Şekil, bir nesnenin tanınmasını sağlar. Örneğin, bir daireyi bir kare ile kolayca ayırt edebiliriz.