Ebru sanatı; “Geven” adlı bir bitkinin liflerinden elde edilen bir tür akışkan yapıştırıcı özelliğini barındıran sıvının sulandırılarak yoğun bir su üzerinde, terementin ile sulandırılmış yağlıboyanın damlatılarak yapılan yüzey düzenlemeyi bir kağıt üzerine aktarılması sanatına diyoruz
Öncelikle, boyanın üzerinde durmasını sağlayacak sıvının yoğunluğunu ayarlamak bu güzel sanatın en ince özelliklerinden birisidir.
Sonuçta, geven bitkisinden elde edilen zamk’ın adı kitre’dir burada bunu da belirtelim.
Kitre’nin yoğunluk ve kullanım dayanıklılığını ayarlayabilmek bir marifetdir. Öyleki boyayı, yoğunluk ölçüsü olarak, eğer çok katı bir yüzeyde kullanmaya kalkarsak, boyanın su içinde tasfiyesi kadarına teneffüs etmesini sağlayamamış olacağız. Bu da kağıt üzerine aktarımında istenilmeyecek kontrol dışı yayılıma sebep olacaktır.
İşte Ebru sanatının altında yatan sırlardan biri bu KİTRE’dir.
Ayrıca kitrenin zamk özelliğinden dolayı, kullanacağınız boyanın uzun yıllar ve fiziki kötü kullanım koşullarına rağmen kağıt üzerine sabitlenmesini sağlayacaktır. Ya kitre, yoğunluğunu ayarlamak ustalık marifetlerinden birisidir.
Ebru sanatından, dikkat edilecek diğer hususlardan biriside boyanın hazırlanması. Şimdi
- birinci olarak isterseniz, yağlıboya’yı terebentin dediğimiz bir tür tiner ile incelitelerek likit seviyesinde erimesini sağlayarak kullanırsınız.
- ikinci olarak suluboya’yı, değer olarak fırça ucundan damlayacak likitide oranında sabitlemeniz.
- üçüncü olarak direk ecoline -ekolin- dediğimiz zaten likit olarak satılan boya kullanmanız.
- ya da asıl kalıcığını ve zarefeti ile ustalığın ve renklerin istediğimiz gibi vurgulayabileceğimiz şekilde pigmentlerin öd ile eritilerek zamk’la sabitleciliğini kanıtlaycağımız boyaları kullanbiliriz.
Kısaca daha zayıf bir dille ebru sanatı, yoğunlaşmıştırılmmış sıvı üzerinde hazırlanan ve öncelikle kâğıt üstüne uygulanan renkli geometrik kompozisyonlara verilen genel addır.
Ebru kelimesinin etimolojik kökeninin farsçada “bulut” anlamına gelen ebr sözcüğünden türediği düşünülmektedir.